Saytımızda axtarın

     MENU
Quranda İmamət

Quranda imamət - 3 (b)

Qurani Kərimdə bu söhbət gedəndən sonra Allah buyurur: “Biz onları imam qərar verdik”. Bu imam heç vaxt nübuvvət mənasında olmaz. Çünki İbrahim də bunların içindədir. Bu İbrahim(ə) verilən imamlığa işarədir.Qeyd etdiyimiz, “Mən İbrahimi imam etdim”(Qurani Kərimdən) cümləsində imamlıq hansı mənadadır? Ayələri bir birləri ilə uyğunlaşdırsaq aydın olar ki, burada imamlıq hansı mənadadır. Qeyd olunan imamlıq həmin imamlıq mənasında olmalıdır. Çünki bunların arasında İbrahim(ə) da var. Bunu elmi terminlə izah etsək buna “vəhdəti siyaq” deyilər. Siyaq, yəni eyni üslubda olmaq. Ayələr bəzən eyni üslubda olur. Bir ayədə bir cür məna edib,başqa ayədə bir cür məna edilməsi yalnış sayılar. Ayədə qeyd olunan “İbrahimi imam etdim” o həmin üslubdur.Aydın olur ki,onları imam etdi dedikdə İbrahim də onların içində sayılır. Buradan imamlığın hansı mənada olduğu aydın olur. Bəs burada imamlıq həmin mənadadırsa,bu ayə ilə İbrahimə verilən imamlığı biz imaməti ammədə istifadə edə bilərikmi? Əgər ümumi rəhbərlik mənasında olsaydı istifadə edə bilməzdik. Amma İbrahimə verilən imamlıq mənasında olduğuna görə bu ayə də imamlıq ayələrindən biridir. Bura qədər qeyd etdik ki, imam yəqin əhlidir, imam səbr əhlidir, imam zalim deyil məsumdur, imam imtahandan çıxmış bir insandır. Bunları yuxarda qeyd etdik. İndi bu ayədən bizə aydın olur ki, imam xüsusi bir vəhyə yiyələnir. İmama da bir cür vəhy olunur. Hədislərimizdə qeyd olunan vəhy iki cürdür. Quranda da vəhy bir neçə cür işlədilib. Əvvəlcə Qurani Kərimi araşdıraq. Vəhyin bir mənası həmin peyğəmbərlərə nazil olma vəhyidir. Allah Cəbraillə və ya hər hansı bir vəhy mələyi ilə öz peyğəmbərinə bir ayəni, bir tapşırığı göndərir.Filan işi də görün mənasında dəstur kimi də göndərir. Buna vəhye nəbi deyirlər.Bu Nübuvvət vəhyi, peyğəmbərlik vəhyidir. Bir vəhy isə Quranda vəsvəsə adı ilə işlənib. Quran buyurur: Şeytanlar da bir birinə bir növ vəhy edirlər. Onlar da bir-birinə vəhy çatdırırlar. Vergi verilir həmişə amma vergini Allah verməz. Bəzən şeytan da insana vergi verir. Quran ayəsi bu barədə buyurur: “Şeytanlar da bəzilərinə vəhy edirlər”. Vəhyin bir mənası da şeytanların bir-biri ilə danışığıdır. Üçüncü məna vəhy xüsusi yaradılışdır. Allah bəzi mövcudatı elə yaradıb ki,onlar bəzi işlər görə bilirlər. Allah buyurur: Mən onlara vəhy etdim. Quranda bal arısına belə vəhy etdiyini buyurur: “Mən bal arısına evini tik deyə vəhy etdim”. Burada bal arısına“vəhy etdim” Cəbrail vasitəsi ilə deyildir. Burda vəhy, yəni bal arısını o cür yaratdım,o xasiyyətdə yaratdım mənasındadır. Quranda vəhyin bir mənası ilham mənasında işlənib. İlham, yəni Allah insanın ürəyinə hər hansı bir söz salır. Buyurur: “Biz Musanın anasına vəhy etdik ki, uşağına süd ver.Əgər onu öldürməklərindən qorxsan Musanı, çaya at”. Burada vəhy termini işlənib.Vəhyin bir mənasıda, Allah bəzi insanları bir növ yaradır, onlara bəzi işləri görmək üçün tofiq verir. Töfiq, yəni nailiyyət verir. Bir növ Allah onları daxildən tərbiyyə edir və nəticəsində onlar bəzi işləri özləri görürlər. Bunu belə izah edək. Bəzən peyğəmbər bizə buyurur:, filan işi gör. Mən isə bu işi görməkdə ixtiyarlıyam. Bəzən Allah bir şəxsin qəlbinə təsir edər ki, o istər istəməz o işi görər. Allah bunu etsə ona töfiq verdi deyilər. Onu müvəffəq etdi, ona nailiyyət verdi, onun iradəsinə möhkəmlik verdi, ona sibati qədəm verdi. Biz Allahdan istəyirik-İlahi, mənim qədəmimi, ayaqlarımı sabit elə, sabit qədəm etki, dayana bilim, dözüm. Bunlar hamısı bu mənadadır. Məni bir növ tərbiyə et ki, bu işləri görə bilim. Allah tərbiyə edir ki, bir işi görürlər. Onun qəlbinə bir növ nüfuz edir ki,özünə zəhmət verməyi lazım olmur. Ruhu o işi görməyə hazır olur. Bu da bir növ vəhydir. Bu vəhy göstəriş vermək vəhyi deyil. Allah hər hansı bir işi görməyi göstəriş vermir. Bu işi onun daxilində yaradır. O xasiyyəti onun ruhunda yaradır. İnsan Allaha yaxınlaşsa Allah onun ruhuna bəzi şeylər bəxş edər.Məsələn: Mənim iradəm zəifdir. Əgər Allaha yaxınlaşsam Allah mənə möhkəm iradə bəxş edər. O, bəxş etdi. Xasiyyət kimi bəxş olundu. Buyurur: Biz imamlara vəhy etmişik. Göstərişləri deyil, namaz qılmağı vəhy etmişik. Onlar namaz qılsınlar deyə yox,namaz qılmaq xasiyyətini onlara bəxş etmişik. Yəni onları tərbiyyə etmişik ki, onlar namaz qılırlar.Bu göstəriş deyil,yəni peyğəmbər vəhyi deyil. Biz onlara zəkat verməyi, xeyir işi görməyi vəhy etmişik. Bunları bir növ tərbiyyə etmişik ki, qabiliyyət özlərindəndir. Bal arısında belə bir vəhy var. Lakin bal arısının iqtidası ixtiyarsızdır. İmamlar insani kamildə iqtidası ixtiyarıdır. İnsan öz ixtiyarı ilə mərhələləri keçirir. Mərhələləri keçirəndə deyir:Mən bir növ, bundan sonra yaxşı bir xasiyyəti, öz daxilimdən gələn bir təbiət kimi görürəm. Bir daha Allah ayrı bir ayədə də buyurmuşdur.Bu barədə qeyd olunacaq.Yuxarıda izah olunan vəhyə “vəhyi təsdidi” deyilir. Hədislərimizdə qeyd olunan Təsdidi Allah tərəfindən təyid ilədir. Təyid, yəni-Allah insana kömək edir, yardım göstərir. Allah bizə iki cür yardım göstərir. Bir-Bizə haqqı göstərir, bir də-Allah,bizi haqqa aparır. Çünki peyğəmbər haqqı camaata göstərəcək.Allah onlara nübuvvət vəhyi verir.Buna vəhyi təşrii deyirlər.Onlara vəhy verir ki, göstərişlər versinlər. Çünki İmam aparacaq.Allah onlara vəhyi təsdidi verir. Çünki imam olanların vəzifəsi budur ki, qəlbən nüfuz etsin və aparsın.Allah da imamları qəlbən nüfuz edib aparır. Onlar çatsınlar. Çatan apara bilər, çatmayan isə apara bilməz. Onların daxilləri bir növ tərbiyə olunmuşdur.Ona görədə onlar elədirlər. Yaxşı iş görürlər. Ona görə bu ayənin təfsirində bir sıra əhli sünnət alimləri çaşbaş qalıblar ki, vəhy məsdərə necə aid ola bilər?.Vəhy Məsdər olmaz. Məsdər -yəni işi görmək.Vəhy Fel olar. İşi görən. İşi görmək vəhy olmaz. Namazı qılmağı vəhy etdik. Feli vəhy etmək olar. Diqqət etməyiblər ki, bu vəhy vəhyi təşrii deyil,yəni peyğəmbər vəhyi deyil. Peyğəmbər vəhyində məsdər vəhyi olmaz. O göstəriş vəhyidir. Yəni bunlarda o işin özü görmək vəhy olub. Həmin o qabiliyyət onlara vəhy olunub və onlar bu qabiliyyətlə yaşayırlar. Mömin insanlarda öz dərəcəsində bu vəhy var. Hamıda var. Bunlarda yuxarı dərəcədədir, kamil dərəcədə. Mömin insanlarda da insan Allaha neçə addım yaxınlaşsa Allah onlara nur verər, bəsirət verər.Nəsə hadisələrdə birdən özünü saxladığını görürsən.O nur hamıda yoxdur. Bəzən hiss edirik ki, bura günah yeridir, burada düzgün şərait qurulmayıb.Oradan çıxırıq və ehtiyat edirik. Bu nur vəhyi təsdiqidir. Allah insana bəxş etdiyi bir tərbiyyədir. Çünki,bunun iqtidasını insan qazanıb.Yəni Ləyaqətə çatıb. İmam bir ləyaqətə çatmışdır ki, namaz qılmaq artıq bunun təbiətindəndir. Bu mənaya edə bilməz, yəni bunun təbiəti budur. Bundan daha gözəllik gələr, əyrilik gəlməz. O addım Allah Taalanın təmizlədiyidir. “Allah sizi bütün çirkinliklərdən təmizləmək və sizi pak etmək istəyir” ayəsi həmin bu mənadadır. Sizə xeyrati görməyi vəhy etdi. Bu da imamətin bir dərəcəsidir.Bu imama xüsusi bir tofiqdir.Onlara, Allah tərəfindən xüsusi bir imdad olunur. Ona görə imamın Allahla, ğeyblə rabitəsi var. Əlbəttə peyğəmbərlik rabitəsi yoxdur, nübuvvət rabitəsi yoxdur. Bu rabitədə Allah insanı müxtəlif hadisələrdə nələrin həqiqət olduğunu göstərir. Biz,imam məsum olduğunu deyirik.İmam hər işdə məsumdur. Həyatında müxtəlif işlər görür.O, hamısında məsumdur. Məsumluqları vardır,çünki batinindən o çıxır. Zahirindən o çıxmaz. İmam xüsusi bir vəhyə yiyələnib,imama xüsusi bir arxa vardır. O da Allah tərəfindən xüsusi bir köməkdir, imdaddır.Bir qədər əvvəl bir ayə haqqında qeyd etdik ki, bəzi insanlara imanı Allah yazıb. Buradan belə aydın olur ki, Allah bəzi insanlara imdad edir. Əlavə bir nemət verir və o əlavə nemət onlara kömək edir. Allah bəxş edər.Mücadilə 22-ci ayə. Burada buyurur: “Bir sıra insanlar var ki, belələrinə iman yazılıb. Onların sevmələri də kinləri də Allaha görədir”. Bir mərhələ də var- əməlimiz Allaha görədir, qəlbimiz Allaha görə deyil.Məsələn: Namazı Allaha xatir qılırıq.Bir gün Allah Musadan soruşdu: Sən mənə görə nə iş görmüsən? Musa dedi: Mən sənə görə çox iş görmüşəm. Namaz qılmışam, oruç tutmuşam. Allah buyurdu: Namazı filan şeyə görə qılmısan, orucu filan şeyə görə tutmusan, hamısı məndən ötrü deyildir. Ya cənnətdən ötrü idi, ya dünyada özünə nemətdən ötrü idi. Dua etmisən ki, duan qəbul olsun. Həzrəti Musa dedi: Mən nə iş görməliyəm ki,o səndən ötrü olsun. Buyurdu: Məhəbbətin və kinin mənə xatir olsun. Mənim dostumla dost,düşmənimlə düşmən olmalısan. Bu təvəlla və təbərra mənə xatir olsa onda mənə görə iş görmüş sayılarsan. Yəni insan bu dərəcəyə çatmalıdır ki, düşünməməlidir bu mənim yaxınımdır, dostumdur, filanımdır.Allah dostu onlardan üstün olmalıdır. Bu səviyyəyə çatmaq çox çətindir. İnsan namaz qılar amma dostundan əl çəkməz. Bəziləri namaz qılırdı, lakin Əli(ə)ın kini ürəklərində idi. Çünki,Əli(ə) döyüşdə onların qardaşını, atasını öldürmüşdü. Vilayət ağır idi. Vilayət qəbul etmək, yəni qardaş məhəbbətindən əl çəkmək idi. Əlinin vilayətini qəbul etməyin mənası,onun məhəbbətini ata məhəbbətindən üstün tutmaqdır. Tayfa məhəbbətindən çıxmaqdır. Çünki Əli(ə) zülfiqarı ilə çoxlu tayfalardan adam öldürmüşdü. Əli bəni Haşimdən Peyğəmbərin xəlifəsi olmağı o tayfabazlıqla düz gəlmirdi. Mənim tayfamdan niyə heç kim xəlifə olmadı deyərək, toqquşurdular. Həqiqət  tayfabazlıqla toqquşurdu. İman bundan üstün sayılmalıdır. Ayə buyurur: Onlar,adi adamlar da namaz qılırdı.Məgər Əlinin vilayətini qəbul etməyənlər namaz qılmırdılar? Onlar da müsəlman idilər. Lakin mömin deyildilər. Ayə buyurur:Kamil İman qəlbə yazılan imandır.Ürək məhəbbəti və həqiqət toqquşarsa ürək həqiqəti insandan götürər. Tarixdə bu imtahandan çox adamlar məğlub kimi çıxıb. Çox adam tarixdə namaz qılan olub, oruc tutan olub. Məgər imam Hüseyn(ə) ı şəhid edənlər namaz qılmayıb? Çoxu namaz qılan olub. Lakin onlarda dünya məhəbbəti, tayfa məhəbbəti, vəzifə məhəbbəti, övlad məhəbbəti və s.daha çox idi. İmanı kamil İbrahimə deyirlər. Allah İbrahimi bütün insan həyatında ola bilən bütün məhəbbətlərlə sınadı. İnsanın həyatında özünə məhəbbət vardır. Təbii halda övladını özündən çox sevir. İbrahimi əvvəl özünə məhəbbətlə imtahan etdi. Özünə məhəbbət imtahanından çıxacaq yoxsa yox?Ya hələdə burda dayanacaq? Həqiqət özünə məhəbbətlə toqquşarsa hansını seçəcək?Bütlərin məsələsini yada salaq. İbrahim bütləri sındırmaq, Allaha təvəkkülünü itirməmək, özünü bu səviyyədə hazır etməklə özünə məhəbbətdən çıxmışdı. İbrahimi Allah ayrı məhəbbətə də saldı və imtahan etdi. Allah İbrahimə özünü sevmə demir. Özünü sev!Amma Allaha görə sev! Ona görə Allah İbrahimə özünü öldür demirdi. Özünü Allah istiqamətində sev. Nəinki özünü müstəqil sevəsən. Bizim tövhidlə məhəbbətimiz var. Bir növ tövhiddə məqsəd yəni, Allahı yeganə bilməliyik, ancaq Allahı istəməliyik, ancaq Allahı sevməliyik.Başqasını yox. Başqasını da sevsək Allah istiqamətində sevməliyik. Hətta Qurani Kərim buyurur: Ata ananın sözünə bax. Ata və ananı sev demir. Hətta Quran buyurur: Ata anan kafir olsa belə yenə sözündən çıxma! Demir ata ananı sev. İnsan gərək Allahı sevsin, paklığı sevsin, əyriliyi sevməsin. Hətta yaxını da olsa. Ona yaxşı davaransın. Onunla ədəbsiz davranmasın. Ədəbsiz davranmamaq bir şeydir, ürəkdən sevmək başqa bir şeydir. Allah səhf insanı, kafiri və.s ürəkdən sevməyi istəmir. Mümkündür insan onlarla yaxşı davransın, zahirdə yaxşı davransın. Bəs insan İbrahim kimi məhəbbətlərdən uzaq olsa? Allah Taala niyə belə edirdi? Allah istəmirdi İsmaillər ölsün. İstəyirdi İbrahimlər azad olsun. İbrahim kimi insanlar azad olsun, kamilləşsinlər və imanı kamillik həddinə yetişsinlər. Bəs əgər insan qəlbi məhəbətləri toqquşanda edə bilərmi ki, Allahı sevsin, Allaha təslim olsun? o dünya istəklərinə meyilləri kənara qoysa iman onun qəlbində yazılar. İman onların qəlbində yazılıb. Mən namaz qılıram amma tayfabazlıqla toqquşsa, paxıllıqla toqquşarsa mənfi təsirini göstərər. Məndə əməl etdiklərim qədər iman var, lakin qəlbə yazılmayıb.Allah kin və məhəbbətə hakim olsun. Allah insanın qəlbinə hakim olsun.Bu o qədər mühimdir ki, hətta bir sıra hədislərdə də qeyd olunur.Buyurur: Din bundan başqa bir şey deyil-Allah yolunda sevəsən, Allah yolunda kinin olsun. Bizim başqaları ilə rabitələrimiz, əlaqələrimiz məlum deyil. Hamı mənimlə tanışdır amma onlar əyri yoldadır. Həmin formada başqa biri var lakin o imanlı adamdır amma ondan xoşum gəlmir. Məlumdur ki,burada təqva və iman təsir deyil, tanışlıq təsirdir. Bu mənim övladımdır lakin o başqa uşaqlar kimidir. Sevməkdə fərq etmir. Mən övladım üzərində onu yetişdirməkdə şəri məsuliyyət daşıyıram.Bu Fiqhi bəhsdir. İstəməkdə bununla bərabərdir.Biz Məhəbbətdə tövhid dedikdə bunu deyirik. Bu səviyyəyə çatmaq çətindir. Peyğəmbər uşaqları mübarək çiyninə mindirib aparardı, uşaqların hamısını sevirdi. Davamında Allah Taala ayrı cümlə buyurur: Belə adamlara biz imdad edərik.Onlara özümüzdən yeni bir ruh veririk. Yeni ruh verilir nədir?. Bəs Allah buyurmur ki, bir sıra insanların qəlbləri ancaq bizim əlimizdədir, qəlblərində ancaq bizik,? Biz də onlara yeni ruh bəxş edərik. Bu hansı ruhdur ki, Allah bəzi insanlara bəxş edir.? Bu mərhələdən sonar buna “ruhi təyyibə” deyillər. Bizim adi vaxtlarda adi ruhumuz var. Adi ruh adi istəklər istəyər. Nədənsə xoşumuz gələr, nədənsə acığımız gələr.Bunlar adi işlərdir. Bu adi bir formadır. Baxışımız adidir, davranışımız adidir. Bu ruh adidir. Bu ruh həmin ruhdur ki, onunla yaranmışıq. Fikirləşməmiz onunladır. 24 saat fikirləşirik ki, necə filan mal alım və ya necə evə filan xalça alım və.s. Bu bir növ ruhdur ki,dünya ləzzətləri barəsində fikirləşir. Bəzi insanların ruhları başqadır. Onlar ayrı cür fikirləşirlər. Onların amalları başqadır, istəkləri başqadır, həyatda axtardıqları başqadır. Daxildən ayrı gəliblər.Buyurur: Biz onlara ayrı ruh vermişik. Onlara ayrı ruh vermişik o demək deyil ki, 2 ruhları vardır. Yəni biz onların ruhlarını kamilləşdirmişik. O ruhu becərtmişik. İnsanın ruhu toxuma bənzəyir. Becərməsə ayrı şeylər istəyər. İndi mən dünyəvi şeylər istəyirəm. Toxum yuxarıya tərəf getsə ayrı meyvələr verər. İnsanın ruhu da bu cürdür. İnsan qəlbinə də hakim olsa ruh ağac olur. İnsan kin və məhəbbətini də idarə etsə rüh böyüyər. Böyüyər, yəni Allah bu ruhu bir növ edər ki, insan ancaq Allahı sevər, yaxşı iş görmək ona ağırlıq deyil onun təbiəti olardı. Gül gül ətiri verir. Gül toxum olanda heç nə deyil. Becəriləndə ətir verir. Onlar da becəriləndə yaxşı iş görmək onların zatından gələr. Onlar pis iş görməzlər, əyri iş görməzlər. Niyə? Çünki,biz onlara imdad etmişik. Quran buyurur: Bəzi insanlar dünyada ruhi təyyibə ilə yaşayırlar. Buyurur: O həyatın adı “həyati təyyibə” dir. Pak həyatta yaşayırlar. Yəni bir sıra insanlar heyvani həyatda yaşayırlar. Adi həyatda. Maraqları, amalları adi bir şeylərdir. Bir sıra insanların isə maraqları, amalları ayrı cürdür. Yuxarı səviyyədədir. Düzdür dünyada yaşayırlar amma dünyadan ayrı şey istəyirlər. Amalları başqa şeydir. Bizim həyatımıza bənzəyir, bizim həyatımızdan deyil. İmam Nəhcül Bəlağada Peyğəmbər haqqında buyurur: Onların ruhları dünyada bizimlədir, başqa yerə bağlıdır.Lakin bədənləri buradadır. Ağlı başqa yerdə olmağı mümkündür.Bu məclisdə oturmusan, lakin ayrı fikir edirsən. Məclisin fikrində deyilsən. Bəzi insanlar da elədir. Burada bizimlə oturublar. Ayrı şey axtarırlar. Dünyada yemək axtarmırlar. Dünyada maddi şəhvət axtarmırlar, ayrı şey axtarırlar. Dünyaya da o cür baxırlar. Onlara dünya pis deyil, çünki onlar dünyadan istifadə edirlər. Bu “həyati təyyibədir”. Dünyanı yeyən insan yəni fikri ancaq yeyib içmək kimi adi işlərdə olan adi həyatda yaşayır.Dünyadan yığan insan isə həyatı təyyibə yaşayır. Bəzən bir sıra həyatlar var ki,insan dünyadan buz kimi istifadə edir. Bu həyati təyyibədir. Allah mənə maddiyat verib mən ondan inkişafımda faydalanaram. Allah mənə yaxşı övlad verib kamalımda faydalanaram. Allah mənə yaxşı dost, yaxşı ata, yaxşı qardaş verib bunlardan özümün kamalında faydalanaram. Bu həyati təyyibədir. Bir də budur ki,insan özü dünyada buz olsa əriyər. Bu heyvani həyatdır. Bəziləri dünyanı buz ediblər. Bəziləri isə özlərini buz ediblər.Buyurur: Əgər insan qəlbini bizə versə biz ona ruh verərik ki,kamal üçün dünyanı buz edər, dünyadan istifadə edər. Bu ruhi təyyibədir. Bir az yüksəkdədir. İmamət də belə ruha malikdir, imamlar da belə bir ruha malikdir. Ona görə imamların məntiqini bəziləri başa düşmürlər. Hətta imamların dostları da imamın məntiqini başa düşmür. İmam Hüseyn(ə) Kərbəlaya gedəndə İbni Abbas tərddüddə qalmışdı ki,imama nə desin. Dedi getmə. Çünki onun məntiqində, baxışında imam dünyasını əldən verirdi. Onun baxışında özünü təhlükəyə atmaq idi, onun baxışında heç olmaq idi, fani olmaq idi. İbni Abbas həyata belə baxırdı. İmam isə ayrı cür baxırdı. İmam Əli(ə)da o cür idi. İmam Əli(ə)ı  bir çox adamlar hətta dostlarıda tənqid edirdilər. İmam Əliyə İbni Abbas dedi:Sən Müaviyəyə qarşı səhv siyasət yeritdin. Bu ibni Abbasın baxışında elə idi.Çünki,adi baxışda da elədir. Adi məntiqlə baxsan bəli. Əgər İmam istəsəydi dünyadan maksimum faydalansın Müaviyəni qəbul edərdi ki,dünya həyatı yaxşı olsun. Əgər imam kamilləşmək istəyirsə maneələr gərək arada getsin. Müaviyə də maneə idi. İbni Abbasın baxışında Müaviyə yaxşıdır. İkisi də düz deyir. O,o həyata baxır deyir, bu bu həyata baxır deyir. Onların amalları, istəkləri başqadır. Mən o qapıya uzağam,lakin bu qapıya yaxınam. Bəzən amal belədir. Buyurur: Biz imamlara belə vəhy etmişik. Bu ayə ilə imaməti ammə haqqında fikrimizi bitirdik. Gələcək bəhslərdə imaməti xasədən danışacağıq. Bunlar ümumi imamlığı izah edirdi. İndiyə qədər ayələrdən belə başa düşdük ki, imamlıq böyük bir dərəcədir. Hər insan imamlıq dərəcəsinə çata bilməz. İmamlıq bir sıra imtahanlardan sonradır. Hətta elə imtahanlar ki, nəbi də olsan gərək o imtahanları verəsən. Ondan sonra imamlar yəqin əhli, səbr əhli olur, imamlar xüsusi bir vəhyə malik olur, imamlar mələkut aləmi ilə rabitədə olur. İmamlıq belədir. Bu imamlıqla bu cür dərəcələri başqa heç kim ala bilməz. Mən başqasının elmini ala bilmərəm.Vəzifəsini almaq mümkündür, müəllim olum, bir yerdə dərs deyim və.s. Lakin onun elmini ala bilmərəm. İmaməti də bu mənada heç kim ala bilməz. Kim imamdır elə imamdır. Allah imamı elə yaradıb ki, o pak olsun, xeyirxah olsun, həmişə xeyir iş görsün. Buyurur, sizin hadiniz o adam olsun ki,nəinki başqası onu hidayət etsin sonra o sizi hidayət etsin.Onun, hidayətə ehtiyacı yoxdur. Məlumdur ki, insana hadi olan imam hidayət edir.O,başqası tərəfindən hidayət olunmur. Allah onu o cür yaradır. Əxlaqi sifətlər, fəzilətlər insanda o vaxt olur ki, insan o sifətləri təkrar edir. Onları təkrar etsə insanda onlar həkk olunar. Sən istəyirsən özündə səxavət sifəti yaradasan, səxavətli insan olasan. Gərək nəinki səxavətin savabından kitab və ya hədis oxuyasan. Səxavəti gərək əməl etməlisən. Düzdür o oxumağın, o düşünməyin, o məlumatın da yol görməyə təsiri var. Lakin təkrar etməsən bu işi həkk olunmaz.Təkrarın əvvəli çətindir. Lakin sonradan həkk olunmağa başlayırsan.Olur mələkə. Mələkə ona deyirlər ki, bir xeyir  işi o qədər təkrarlayırsan ki, sənin təbiətin olur. Sənin xasiyyətin olur. Quranın buyurduğuna görə “kətəbə” yazılsın.Bir işi təkrar etsin. Məsələn insan yalan danışır istəyir bu işi tərk etsin. Gərək danışmasın. Mən heç əməl etmirəm yazılmaz. Mənim elm imanım var əməl etməsəm qəlb imanım olmaz. Məsələn mən istəyirəm 150 kilo çəkili bir şey götürüm indi olmaz.Amma təkrar etsəm olar. Adi insanlar edə bilməzlər. Bəzi insanlar edə bilirlər. Bizim dildə avam adamdırlar amma imanları möhkəmdir.

OXŞAR VIDEOLAR